CHP Niğde Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı bütçesi ve tarım sektörüne ayrılan destekler konusunda Bütçe ve Plan Komisyonu’nda görüşülerek kabul edilen ve bu hafta mecliste görüşmeleri başlayacak olan 2025 yılı bütçe teklifinde tarım kesiminin beklentilerinin karşılanmadığı söyledi.
Gürer, 2025 yılı için Bütçe teklifinde tarım kesimine ayrılan desteğin 135 milyar lira olduğunu ifade ederek, bu rakamın Tarım Kanunu’nun 21. maddesinde belirtilen milli gelirin yüzde 1’i olan 615 milyar liradan çok uzakta kaldığını söyledi. Gürer, “Tarım kesimine 2025 yılı bütçesine göre verilmesi gereken destekten 480 milyar liralık kısım esirgendi” dedi.
''Çiftçiler 'destek vermeyin, ÖTV ve KDV'yi kaldırın' diyor"
Gürer “2025 yılı Cumhurbaşkanlığı bütçesine göre çiftçilere 20 milyar lira mazot desteği verileceği belirtiliyor. Tarım kesimi yılda 3-3,5 milyar litre mazot tüketiyorlar. Bu mazotun toplam maliyeti yaklaşık 135 milyar lirayı buluyor. Eğer 2025 yılında mazota zam gelmezse dahi çiftçiden ÖTV ve KDV olarak en az 45 milyar lira vergi alınacak. Çiftçiler diyor ki 'bize destek vermeyin, mazottan ÖTV ve KDV’yi kaldırın'" diye konuştu.
Gübre desteği konusuna da değinen Gürer, bütçeden ayrılan desteklerin gelen fiyat artışları nedeniyle çiftçiye fayda sağlamadığını belirtti. Gürer, “Destek verdik diye yapılan açıklamalar özünde vergi ile geri alınıyor” dedi.
”Aracılar ve ithalat lobisi de fiyatların artışına yol açıyor”
Gürer, tarım kesiminin bankalara ve şahıslara olan borcunun 800 milyar lirayı bulduğuna dikkat çekerek, “Ürettiğinden çiftçi, besici para kazanamıyor. İktidarda tarım kesimine yeterli destek verilemiyor. Bunun olumsuz yansıması vatandaşın aldığı üründeki fiyat artışına yansıyor. Girdi maliyetleri düşmeden, tarım kesimi gerekli destek sağlanmadan gıdada fiyat artışı da durmaz. Aracılar ve ithalat lobisi de fiyatların artışına yol açıyor ” diye konuştu.
Bütçede ayrılan desteklerin yetersiz olduğunu tarım kesimine yönelik destek politikalarını yeniden gözden geçirilmesi gerektiği ifade eden şunları söyledi:
“2023 yılında tarımsal desteklemelerde mazot desteği 11 milyar TL olarak belirlenmişti. Aynı yıl çiftçilerin kullandığı ortalama 3 -3,5 milyar litre mazot üzerinden ödedikleri vergi verilen desteği çok aştı. 2024 yılı için belirlenen mazot desteği, 16,1 milyar TL idi. Tarım kesimi bu desteğe karşılık ödediği ÖTV ve KDV vergi miktarı, 40 milyar TL üzerine çıktı. Bu durum, çiftçilerin aldığı desteğin çok ötesinde bir vergi yüküyle karşı karşıya kalmalarına neden oluyor.
2025 yılına gelindiğinde, mazot desteği 20 milyar TL bütçeden destek ayrılmış, mazot fiyatlarının artmasıyla birlikte tarım kesiminin ödediği vergi yükü de katlanarak artacak. 2025 yılında mazot fiyatı 44,75 TL'de kalması durumunda ve tarım kesimi, 3- 3,5 milyar litre aralığında mazot kullandıklarında toplamda 134 milyar 250 milyon TL ödeme yapmak zorunda kalacaklar. Bu tutarın 21 milyar 210 milyon TL'si ÖTV, 22 milyar 608 milyon TL'si ise KDV olacak. Dolayısıyla, 2025 yılında çiftçilerin mazot alımına karşılık devlete ödeyeceği toplam vergi tutarı mazot sabit kalsa dahi 44 milyarı aşacak .
2023-2025 yılları arasında devlet tarafından tarım kesimine verilen toplam mazot desteği 2025 sonu itibarıyla 47 milyar TL olacağı görülüyor. Bu süreçte tarım kesiminin ödeyeceği toplam ÖTV ve KDV de mazot üzerinden tutarı 129 milyar 132 milyon 500 bin TL'yi bulacak. Bu durumda, tarım kesimine , devletin sağladığı mazot desteğinden 82 milyar 132 milyon 500 bin TL daha fazla vergi ödemiş olacaklar. Tarım kesimi devletin verdiği desteğin kat kat fazlasını vergi olarak geri ödemek zorunda kalıyor. Bu durum, tarım kesiminin ekonomik sıkıntılarının daha da derinleşmesine neden oluyor. Çiftçilerin kullandığı mazottan alınan ÖTV ve KDV’nin tamamen sıfırlanmasını ve tarım kesimi kırmızı mazot verilerek tarımın desteklenmesi doğru destek olacaktır.”