Ülkede her geçen gün derinleşen ekonomik krizin faturası öğrencilere ve velilere kesilmeye devam ediyor. Yeni eğitim öğretim döneminin başlamasının üzerinden bir hafta geçerken okul servis ücretlerine yapılan zamlara velilerin tepkisi sürüyor. Servis odaları yapılan zamlarını motorine 3 Temmuz’da benzine 2 lira 21 kuruş, motorine 2 lira 7 kuruş yapılan ÖTV zammı ve servislerin bakım ücretlerindeki artışı neden gösterdi.
2024-2025 eğitim öğretim döneminde okul servis ücretlerine yapılan zamlar İstanbul’da yüzde 16, Ankara’da yüzde 40, İzmir’de ise yüzde 20 oldu. Buna göre İstanbul’da 0-1 kilometre mesafenin ücreti 1931 lira, 23-25 kilometre mesafe ücreti ise 4 bin 519 lira oldu. Ankara’da ise yüzde 40’lık zamla birlikte kısa mesafe ücreti yıllık 16 bin 745 lira, uzun mesafe ise 24 bin 810 liraya ulaştı. İzmir’de de durum pek farklı değil. Son zamla birlikte İzmir’de kısa mesafe ücreti yıllık 16 bin 560 lira, 35-40 kilometre uzun mesafede ise 41 bin 940 liraya ulaştı.
Servis odaları yapılan zamlara, 3 Temmuz’da benzine 2 lira 21 kuruş, motorine 2 lira 7 kuruş yapılan ÖTV zammını ve servislerin bakım ücretlerindeki artışı neden gösterdi. Söz konusu son zamla birlikte benzinin litresi 44 lira 70 kuruş, motorin 44 lira 60 kuruş olarak yansıdı. Okul servis ücretlerine uygulanan zamların yalnızca tekeri döndürmeye yettiğini söyleyen odalar, özel okul servis ücretlerindeki fiyat farkından ise sermayeyi sorumlu tuttu.
SORUMLU BİZ DEĞİLİZ
İstanbul Umum Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Günhan Sinar, servis ücretlerine Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü’nden (UKOME) yüzde 40 zam talep ettiklerini belirtti. UKOME’den çıkan kararın yüzde 16 olduğunu anımsatan Sinar, “Bakım ücretleri önceki yıla kıyasla ciddi bir şekilde artarken enflasyon yüzde 51 açıklanırken yüzde 16’lık zam bizim için düşük kaldı. Bizler de kazandığımız ücretlerle çocuklarımızı okutuyor, ailemizi geçindirmeye çalışıyoruz, hayat pahalılığı bizleri de vuruyor” dedi.
Özel okul ve devlet okullarına öğrenci taşıyan servislerde fiyat farkı olduğunu doğrulayan Sinar şöyle konuştu: “Ancak buradaki fiyat farkındaki sorumlu biz değil, sermayedir. Komisyon tur şirketleri var ve bunlarla yapılan anlaşmalarla biz özel okulların bir nevi taşeronu oluyoruz. Bizlerle kiralık sözleşme yapıyorlar. Ancak buradaki emek, araç, personel her şey bizim ama yine düşük ücret alan emeği sömürülen benim personelim. Bu okullara giden servislerimiz de aynı, şoförümüz de aynı, hostesimiz de aynı. Özel okul servis ücretlerini biz değil sermaye alıyor.”
DESTEKLENMİYORUZ
Ankara Servis Araçları Esnaf Odası Başkanı İlyas Aktürk ise başkentte okul servis araçlarına yapılan yüzde 40’lık zammın ardındaki sebebin giderlerdeki artış olduğunu savundu. Aktürk, “Yüzde 40 zam yaptık ancak İstanbul, İzmir ve Bursa gibi büyükşehirlere baktığımız zaman yine buralardaki fiyatın altında kalıyoruz. En büyük giderimiz akaryakıt. Araçlarımıza 2-3 ayda bir yapılan bakım ücreti de yüzde 300 arttı. Kasko, sigorta, sigorta giderleri, yardımcı personellerin giderleriyle birlikte yaptığımız zamla biz ancak tekerleği döndürebiliyoruz” dedi.
Servisçilerin para kazanamadığını söyleyen Aktürk, “Eğitime hizmet veriyoruz ve devletin bizi desteklemesi gerekiyor. Velilerimiz fiyat zamlarına tepki göstermekte haklı ancak desteklenmiyoruz, üstüne tasarruf tedbirleri kapsamında memurların servisleri kalkarsa yalnızca öğrenci servisleri kalacak. Eğer böyle olursa ya okul servislerine zam yapacağız ya da okul servislerini kaldıracağız. Bu durumda alacağımız ücretle mazot mu alacağız, bakım mı yaptıracağız, ihtiyaçlarımızı mı gidereceğiz?” diye sordu.
ÖĞRENCİ SEÇİYORLAR
Aydın’da yaşayan ve taşımalı eğitim kapsamında okuyan iki çocuğu olduğunu söyleyen bir veli, “Emekli aylığı ile geçinmeye çalışıyorum. İki çocuğum da taşımalı eğitim kapsamında ama ücretsiz servis uygulaması kaldırıldığından bu yana çocuklarımı ücretli servise veriyorum. Servisçiler kişi başı minimum 5 bin lira fiyat istiyor. Okul masraflarını da buna dahil edince bir çocuk için harcadığım para 10 bin lirayı fazlasıyla geçiyor, ikisi için 20 bin lira” dedi.
Servisin çocukları evlerinin kapısının önünden almadığını söyleyen veli, “Evimiz uzak olduğu için her gün sabah karanlıkta kalkıp 3 kilometre yürüyüp servise bindiriyorum. Mazota yapılan zamlar elbette servisçileri etkiliyor ama oturduğum bölgede ‘Nasıl olsa bize muhtaçlar’ diyerek öğrenci seçiyorlar. Sorun yalnızca devlette değil, servisçilerin çıkarlarında da yatıyor” ifadelerini kullandı.
Okulları ile evleri arasında 20 kilometre mesafe olduğunu söyleyen veli şunları söyledi: “Oturduğumuz bölgeye ücretsiz servisi kaldırdılar ve bunun için Didim merkezde 20 kilometre uzaklıktaki bir imam hatip okulunun yurdunu bize adres olarak gösterdiler. Çocuklarım gözümün önündeyken bile tedirgin olurken nasıl bilmediğim bir okulun yurduna gönderebilirim? Taşımalı eğitimde ücretsiz servisi kaldırdılar, servislere zam yaptılar, nasıl geçineceğiz?”