AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, geçen hafta TBMM grup toplantısında CHP’ye yönelik “Emeklilere faydanız dokunsun istiyorsanız talimat verin, belediyeleriniz SGK’ye olan birikmiş borçlarını ödesin” açıklamasıyla başlayan tartışmalar devam ederken, Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan taslak vergi paketindeki belediyelerle ilgili düzenleme de yeniden gündeme geldi.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, vergi paketine ilişkin Cumhurbaşkanı'na yapılan sunum 20 Haziran’da kamuoyunca duyulmuş, belediyelerin borçlarının tahsiline yönelik maddeye de dikkat çekilmişti. Vergi paketi kanun teklifinden son anda çıkarıldığı belirtilen bu düzenlemenin yeni yasama döneminde ekim ayında Meclis’e sunulacağı kulislere yansıdı.
Pencere gazetesi yazarı Nuray Babacan, dünkü yazısında “AKP kulislerinden edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sözlerinin ardından belediye borçlarının hızlı tahsili konusunda başlatılan sürecin öncesi var. Yıllarca bekledikten sonra yerel seçimi kaybetmenin ardından birikmiş belediye borçlarını tahsil etmeye kalkan iktidar partisi yasa taslağı hazırladı. Yasal düzenlemenin ekim ayında TBMM’nin açılmasının ardından gündeme getirileceği öğrenildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan taslak maddenin, bu ay çıkartılan yasalardan birinin içine konulmasının planlandığı, son dakikada ekim ayına bırakıldığı ortaya çıktı. Taslak düzenlemeyle, "Belediyelerin cari borçlarının genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylarından öncelikle kesilmesi" öngörülüyor” ifadelerini kullandı.
Taslakta yer alan düzenleme
Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yapılan sunumda, belediyelerle ilgili mevcut durum, öneri ve etki analizi şöyle yer almıştı:
“Mevcut Durum: Belediyelerin, bağlı kuruluşlarının ve belediye şirketlerinin gerek vergi gerekse SGK prim borçları sürekli artmakta, yapılandırma kanunları kapsamında 10 yıllık ödeme imkanları verilmesine rağmen bu Kanunların şartları da yerine getirilmeyerek yapılandırma hükümleri ihlal edilmektedir. 5779 sayılı Kanun gereğince il özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların ve bunlara ait tüzel kişilerin; vergi, prim, Hazine alacağı, geçmiş uzlaşma Kanunları kaynaklı borçları ve İller Bankasına olan borçları için bu idareler adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenmektedir. Bu borçlar için kendilerine verilen payın azami yüzde 40’ı kesilebilmektedir. Yapılacak kesintilerin oranlarını; alacakların nev’ine, alacaklı kuruluşlar dahil çeşitli kriterlere göre belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Kesinti oranının sınırlı olması ve alacaklı kuruluşların çokluğu nedeniyle vergi ve SGK alacaklarına yeterli tutarda ödeme de yapılamamaktadır.
Önerilen Düzenleme: 5779 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde düzenleme yapılarak il özel idarelerinin, belediyelerin, bu idarelere bağlı kuruluşların ve bunlara ait tüzel kişilerin gelir (stopaj) vergisi ve katma değer vergisi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergiler ile sosyal güvenlik primlerinin vadesini izleyen ayda bu idarelere ödenecek paydan kesilmesi yoluyla tahsilatı.
Etki: Yeni borç birikimi önleneceğinden bütçe gelirlerine ve prim gelirlerine olumlu katkı sağlayacaktır.”
Sunumda, belediyelerin borçlarına ilişkin tabloya da yer verilmiş, borçların toplam 55 milyar 591 milyon TL, vadesi geçmiş borçların 37 milyar 666 milyon TL olduğu belirtilmişti.
Öte yandan bugünkü basına, belediyelerin prim borçları için iki aşamalı plan hazırlandığı yönünde haberler yer aldı. Sabah gazetesinin haberinde, "Çalışma Bakanlığı ve AK Parti, öncelikli olarak mevcut borçların nasıl ödenebileceği üzerinde durmaya başladı. Bu kapsamda, mevcut yasalarda da bulunan borçların yeniden yapılandırılması, taksitlendirme, sahip oldukları arazi, bina gibi varlıklarıyla ödeme benzeri yöntemlerin devreye sokulması, bazı kolaylıklar sağlanması üzerinde duruyor. Sağlanacak bütün kolaylıklara karşın belediyeler borçlarını ödememeye devam ederse son çare olarak haciz yolu da gündeme gelebilecek. İkinci aşama ise belediyelerin SGK'ya bir daha prim borcu birikmemesine dönük olacak. Bunun için yasal bir düzenleme yapılacak. AK Parti'nin Meclis tatildeyken çalışmalarını tamamlayacağı düzenlemenin ekim ayında Meclis Başkanlığı'na sunulması planlanıyor" ifadeleri yer aldı.
