Türkiye’nin gündeminde artan ekonomik kriz, yükselen gıda enflasyonu, tutmayan enflasyon beklentilerinin ışığında asgari ücrete 2025 yılı için ne kadar zam yapılacağı yer alıyor.
Asgari ücret maratonu aralık ayında başlıyor. Türkiye’de asgari ücreti, Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyonda; işçi tarafını temsilen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), işveren tarafını temsilen Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını temsilcileri yer alıyor. Komisyon her tarafı temsilen 5 kişi olmak üzere 15 kişiden oluşuyor. Komisyonda, işçi tarafına temsilen bu yıl bir gazetecinin de yer alması bekleniyor.
Komisyon her yıl aralık ayının başında toplanarak asgari ücret görüşmelerine başlıyor. Asgari ücretin, 31 Aralık’a kadar belirlenmesi gerekiyor. Geçtiğimiz yıllarda asgari ücreti kimi zaman Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan duyursa da geçen yıl Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan açıkladı.
Milyonlarca işçinin gözü, kulağı asgari ücrete yapılacak zamda olacak. Asgari ücretin belirlenmesinde yıl sonu enflasyon rakamı büyük önem taşıyor.
Yılbaşından bugüne enflasyon tahmininde 8 puanlık sapma
TCMB, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini 6 puan yükselterek yüzde 44’e çıkardı. Merkez Bankası’nın şubat ayındaki yılın ilk enflasyon raporuna göre ,2024 yıl sonu enflasyonu tahmini yüzde 36 iken yılın son enflasyon raporunda bu rakamda 8 puanlık sapma yaşandı.
TCMB, 2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 14’ten yüzde 21’e; 2026 yıl sonu enflasyon tahminini ise yüzde 9’dan yüzde 12’ye çıkardı.
Fatih Karahan: ''Asgari ücret için resmi ya da gayriresmi herhangi bir tavsiyede de bulunmuyoruz''
TCMB Başkanı Fatih Karahan, asgari ücrete ilişkin “Bu konuda bizim normatif ‘şöyle olmalı’ gibi değerlendirme yapmamız söz konusu değil. Doğru da olmaz. Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor. Belli süreçleri var, süreçlerini işletiyor. Çeşitli kısımları dinliyor ve bir karar veriyor. Kurulun bir tarafı olmadığımız gibi resmi ya da gayriresmi herhangi bir tavsiyede de bulunmuyoruz” diye konuştu. Karahan, ABD ziyaretinde yatırımcılara ''Asgari ücrete yüzde 25 zam enflasyon görünümüyle uyumlu olur'' dediği iddiasının doğru olmadığını söyledi.
Cevdet Akçay: ''İleriye dönük endeksleme hem kamuda hem özel sektörde devreye girmek zorunda''
TCMB Başkan Yardımcısı Osman Cevdet Akçay ise asgari ücret hakkında; “Bir noktada ileriye dönük endekslemeye geçmek zorundayız. Geriye dönük endekslemeler, sürekli kendi kendini yaratan bir süreç doğuruyor. Bir noktada ileriye dönük endeksleme hem kamuda hem özel sektörde devreye girmek zorunda. Ben bu konjonktürün bunun için uygun bir dönem olduğu kanaatindeyim. Bunu bu dönemde başlatabilirsek hem asgari ücrette düşük vasıflı çalışan ücretlerin dağılımında darbe yemediği, bir dönem olma şansı var. Hem de ileriye dönük endekslemenin devreye girmesi için uygun bir zaman. Karar alıcılar başlatabilirse iyi olacağı kanaatindeyim” ifadelerini kullandı. Akçay, diğer ücretlerde yapılacak artış oranlarının asgari ücret artışının muhtemelen gerisinde kalacağını söyledi.
Asgari ücret gerçekleşen mi hedef enflasyona göre mi zamlanacak?
Asgari ücret zammının gerçekleşen enflasyona mı yoksa hedef enflasyona göre mi yapılacağı bir süredir kamuoyunda tartışılıyor. Türkiye’de şu an yıllık enflasyon yüzde 48,58. TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 44. TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahmininin üst bandı ise yüzde 46.
Asgari ücrete, gerçekleşen enflasyon oranında zam yapılırsa bunun yüzde 44-46 civarında olması bekleniyor. Eğer asgari ücret 2025'in hedef enflasyonuna göre zamlanırsa bunun yüzde 21-26 civarında olması öngörülüyor.
TCMB yıl sonu enflasyon tahminleri
2024 orta nokta: Yüzde 44
2024 üst nokta: Yüzde 46
2024 alt nokta: Yüzde 42
2025 orta nokta: Yüzde 21
2025 üst nokta: Yüzde 26
2025 alt nokta: Yüzde 16
OVP enflasyon tahminleri
2024: Yüzde 41.5
2025: Yüzde 17.6
2026: Yüzde 9.7
Merkez Bankası'nın yüzde 44'lük hedefine göre zamlanırsa 24 bin 483 lira olacak
Asgari ücret, geçen yıl ocak ayında yüzde 49,11 oranında zamlanarak 17 bin 2 liraya yükselmişti.
Ocak ayında yüzde 25 zam yapılırsa yeni asgari ücret 21 bin 252 lira olacak. TCMB’nin bu yıl için öngördüğü yüzde 44'lük hedefi oranında asgari ücrete artış yapıldığında 24 bin 483 lirayı bulacak. TCMB'nin 2025 hedefi olan yüzde 21'lik zam yapıldığında ise 20 bin 572 liraya çıkacak.
2025 üst bandı olan yüzde 26 oranında zam gelirse 21 bin 422 lira olacak. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 22 bin 102 liraya yükselecek. Yüzde 40 zam yapılırsa yeni asgari ücret 23 bin 802 lira seviyesine gelecek.
Orta Vadeli Program (OVP) enflasyon hedefi göre, yüzde 41.5'luk zam gelirse, asgari ücret 24 bin lirayı aşacak. OVP'deki 2025 enflasyon hedefi olan yüzde 17,5 oranında asgari ücrete zam yapılırsa 19 bin 977 liraya yükselecek.