Türkiye'nin Milli Uzay Programı'nda gönderilecek keşif aracının altyapısını oluşturmayı amaçlayan Anadolu Gezegen Gezgini Yarışması, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin Kampüsü'nde ODTÜ Bilim ve Toplum Merkezi'nin ev sahipliğinde devam ediyor. Uluslararası Anadolu Gezegen Gezgini Yarışması finaline Bangladeş, Polonya, Hindistan ve Türkiye kaldı. Jüride bulunan ve yarışmaya katılan üniversite öğrencileri, yarışmanın detaylarını anlattı.
Kurallardan Sorumlu Jüri Üyesi Işık Su Yazıcı amaçlarının üniversite öğrencilerini gerçek bir uzay misyonuna hazırlamak olduğunu belirterek şöyle konuştu:
"Hem Mars hem Ay saha alanını simüle ediyoruz. Hem mühendislik açısından hem de bilimsel açıdan takımların gerçek bir uzay misyonunda karşılaşabilecekleri hem günümüzdeki teknolojilerle hem de aslında gelecekte hayal güçlerini de kullanarak gelecekte mutlaka yaşayacağımız gerçekçi ama ileri görüşlü planlar yapmalarını teşvik eden görevlerimiz var. İki görev ay sahasında oluyor. Bu aynı zamanda milli uzay programımız ve gelecekteki aya inişimiz için de bir hazırlık niteliğinde. Aynı zamanda burada başarılı olan takımlarımızdan, ekip arkadaşlarımızdan milli uzay programımızdaki ay projesinde de bursiyer olarak çalışan arkadaşlarımız var. Bu süreçte mühendislik açısından ve bilmsel açıdan bir uzay görevinde neler gerekliyse buna hazırlıklı oluyorlar. Bu otonom bir şekilde yani aracı manuel bir şekilde kimse kontrol etmeden belli yerlere gidip belli görevleri gerçekleştirmesine olanak sağlayan bir robot kolla çeşitli manipülasyonlar yapabilen, aynı zamanda çok ağır yükleri çekebilen ve bilimsel anlamda bir uzay projesi nasıl yapılacaksa bununla ilgili tasarılarda bulunmalarını sağlayan çeşitli sorunlar veriyoruz. Bunu çözümlemeye çalışıyorlar."
"Takımlarımız çok başarılı ve çok burada oldukları için mutlular"
Yartışmada dört ülkeden on beş finalistin olduğunu vurgulayan Nur Deniz Altuntaş ise açıklamasında şunlara değindi:
"Bangladeş, Polonya, Hindistan ve Türkiye'den katılımcılarımız mevcut. Başarılı bir şekilde devam ediyor yarışmamız. Takımlarımız çok başarılı ve burada oldukları için çok mutlular. Pozitif geri dönüşler alıyoruz. Şu anda görevlerimiz devam ediyor. Yine arkamızda da aynı zamanda Anadolu gezegen gezgini yarışmasının junior yarışması var. Burada da genel olarak Anadolu gezegen gezgini yarışmamız üniversitelilere hitap ederken junior yarışmamız bütün herkese açık bir yarışma. Liseliler, üniversiteliler, mühendisler gibi birçok kademeden katılımcımız mevcut."
"Yarışmada herkese göre bir rol var''
Öğrencilerden operasyon robotlarını yapmalarını beklediklerini ifade eden jüri üyesi Bahadır Onur Güdürü konuşmasında şunlara değindi:
"Anadolu gezegen gezgini yarışmasında herkese göre bir rol var aslında. Biz burada öğrencilerden bir robot yapmalarını istiyoruz. Bu robot da Ay'a gidecek astronotlara yardımcı olacak bir robotun yapması gereken görevleri, burada bize ispatlamalarını bekliyoruz. Bunlar üniversite öğrencisi düzeyinde büyük robotlar da var. Lise öğrencisi düzeyinde daha küçük robotlar da var ve bunlarla, ülkemizin ileride yapmak istediği Ay yüzeyine veya Mars yüzeyine konuşlandırmak istediğimiz robot gezginlerin temellerini atıyorlar aslında. Ben jüri olarak bulunuyorum. Takımlarımız uluslararası alanlardan geliyorlar. Burada belli görevler kapsamında yarışıyorlar. Görevlerimiz bir puan kitapçığıyla beraber Geliyor. Orada takımın yapması gerekeni örnek veriyorum, bir Ay yüzeyindeki bir formasyon var. Bunun üzerine gidecek ve araştırmasını yapmak için buradan bir örnek alacak. Geri gelecek ve burası madencilik için uygun bir arazi mi? Onu ispatladıktan sonra maden aracını oraya gönderip orada yapacağı kazıyı başlatacak. Bu tarz operasyonları robotun kendi kendine yapmasını bekliyoruz. Biz de bunları robot yaptıkça puanlıyor ve takımımızı buradan umuyoruz ki güzel puanlarla uğurluyoruz. Her sene tekrar geliyor ve kendilerini geliştiriyorlar.
"Yetenekli gençlere ihtiyacımız var"
Daha önce Mars görevlerini duymuşsunuzdur. Mars üzerinde insanlığın birçok robotik araştırma faaliyeti yürütülebiliyor. Mars'taki araştırma robotları, insanın henüz gidemediği bu gezegende toprak örnekleri alıyor. Bunların içerisinde geçmişte yaşamın varlığını daha önemlisi de burada suyun varlığına dair araştırmalar yapıyorlar. Bu robotların yapmak istediği faaliyetlerin bir yenisi daha ekleniyor geçtiğimiz zamanlarda. İnsanın Mars'ta olmasını konuşuyoruz. Mars'a nasıl gideceğini konuşuyoruz. Buraya gittiğinde ona yardımcı olacak bir robota ihtiyacı var. Dolayısıyla astronotların sürekli üsse giriş çıkışları çok zahmetli ve zor. Bunları robotik faaliyetlerle kolaylaştırmak istiyoruz. Yakın zamanda ülkemizin Ay'da önemli bir faaliyet göstereceğini biliyoruz. Biz bir ay görevi tasarımı içerisindeyiz, ülkecek. Bunun bir parçası da Ay'a yumuşak iniş yapan bir robot. Bu robotun gelişmesi için de yetenekli gençlere ihtiyacımız var. Biz bu yarışma sahalarından, ay sahasına da bu görev konsepti çevresinde belirledik. Ay üzerinde bir üs var. İnsanlar burada çalışıyorlar ve bunların üstteki tamirat işleri ve üstteki getir götür işlerini gerçekten robotlara teslim edebilecek miyiz? Ve bunları nasıl robotlar yapabiliriz? Burada onu kordine ediyoruz ve takımların buna dair yaratıcı çözümlerini izliyoruz."
''Daha güçlü geleceğiz''
Uludağ Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik öğrencisi Kurayi Chawatama bir sonraki yıl yapılacak yarışmaya daha güçlü geleceklerini belirterek şunları söyledi:
"Toprak örneklerimiz analiz ettik. Bizim hipotezimizi ispat etmeye çalıştık. Metanojenik bakterilerle alakalıydı. Sonuçlarımız gayet güzel oldu. Yani başarılı olmamızı bekliyorum. Seneye daha güçlü ve daha enerjik geleceğiz kesinlikle."
''Böyle projelere girmek isteyen, düşünmesin girsin''
Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği öğrencisi Gökhan Dülger ise merak edenlerin projede yer alması gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
"Bizim bu yarışmadaki ilk senemiz olduğu için olabildiğince sadece Roverı çalıştırmaya çalıştık. Hazırlanmak için de ilk önce ekiplere ayrıldık; Mekanik ekip, elektronik ekip, yazılım ekibi, bilim ekibi ve bir organizasyon ekibi oluşturduk ki harcamalarımızı kontrol edebilelim diye. Dört yarış oluyor. Bir otonom sürüş, bir örnek alma veya başka bir robot kol göreviyle farklı şeyler taşıma. Bu yarışma olmak zorunda değil tabii ama herhangi bir şekilde böyle projelere girmek isteyen biri varsa çok düşünmesin sadece girsin."